Kumaş hava dağıtım sistemlerini geleneksel metal kanallardan ayıran en önemli özelliklerden biri kanalların ek difüzör veya menfez ihtiyacı olmadan yüzeylerinden hava dağıtımı yapmalarıdır. Zamanla çok çeşitli uygulamalarda yer alan tekstil kanal sistemleri, farklı sıcaklık, hava hızı beklentileri ve yükseklikler sebebi ile yüzeyde lazerle açılan deliklerin çok ötesinde hava dağıtım şekillerine doğal bir ihtiyaç duymuştur ve hava dağıtım çözümleri metal ve plastik sistemleri aratmayacak noktaya ulaşmıştır.
Bir kumaş kanala beslenen hava, 7 farklı yoldan dağıtılır. Bu 7 farklı değerden her biri ayrı ayrı “0” olarak belirlenebilir veya aynı sistemde bir arada kullanılabilir. Ancak beslenen hava debisi (V) her zaman bu 7 değerin toplamına eşittir. Kanal sonundan başka bir sisteme aktarılan hava (G) ve adaptörlerle diğer branşmanlara beslenen hava (F) dışında kalan 5 hava dağıtım şekli bulunduğu mekanı şartlandırır. Doğru hava dağıtım şeklini belirlemek öncelikle talep edilen hava atış mesafelerinin belirlenmesi ile başlar.
A- Geçirgen tekstil kanal yüzeyi
Soğutma yapılacak mekanlarda beslenen hava ortam şartlarında çiğlenme noktasının altında ise yoğuşmanın engellenmesi için izolasyon yerine geçirgen kumaş yüzeyi tercih edilir. Bu şekilde soğutulmuş havanın bir kısmı tüm kumaş yüzeyinden difüze olurken (A), tekstil kanal iç yüzeyi ve dış yüzeyi arasında sıcaklık farkı oluşmasını engeller, yoğuşma ihtimali ortadan kalkar. Ancak bu şekilde dağıtılan havanın üzerinde hiç bir yönlendirme kontrolü yoktur, hava atış mesafeleri minimumdadır.
B – Mikroperforasyon
Kontrollü hava dağıtımının inceleyeceğimiz ilk şekli mikroperforasyon. Tekstil kanal yüzeyinden en geniş şekilde yararlanırken hava dağıtımını yönlendirme fırsatı sunan bu sistemde kumaş yüzeyine özel lazer makineleri ile açılan 200 ile 400 µm delikler ile hava dağıtımı sağlanır. Mikroperforasyon delikleri havayı düşük hızda, yüksek karışım oranında dağıtarak konfor çözümleri için özellikle soğutmada mükemmel seçenekler sunar. Mikroperforasyon kanal yüzeyinin belirli bölgelerine, veya kanalın tamamına uygulanabilir. Yüksek soğutma yükü taşınan sistemlerde homojen hava dağıtmı için kullanılır.
B.1.Tekdüze mikroperforasyon
Mikroperforasyon delikleri kanalın tüm yüzeyine uygulanarak homojen bir hava dağıtımı sağlanır ancak şartlandırılmış hava ısıtmada ve soğutmada farklı özellikle göstererek oda içinde homojen bir hareket oluşturmaz.
B.2.Yönlendirilmiş mikroperforasyon
Mikroperforasyon delikleri şartlandırılmış hava özelliklerine göre istenilen şekilde yönlendirilerek ortamda homojen hava hızı ve sıcaklığı yakalanır. Doğru mikroperforasyon açısı ve alanını belirlemek özenli bir mühendislik gerektirir.
B.3.Tekstil kanal boyu mikroperforasyon
Mikroperforasyon delikleri kanalın belirli bir alan, yön ve uzunluğuna uygulanabilir veya kanal boyunca kesintisiz sürdürülebilir. Kanal boyu kesintisiz mikroperforasyon uygulamalarında tedarik edilen havada sapma olmaz. Deliklerin sıklığı ve kumaş kalınlığının altında kalan çapları nedeni ile kanal içinde basınç her noktada nerdeyse eşittir ve soğuk hava rüzgarsız bir günde çiseleyen yağmur gibidir.
B.4.Yoğun soğutmada mikroperforasyon
Şartlandırılmış havanın homojen dağıtımı için kanal yüzeyinin homojen kullanılmasının yeterli olmadığını, daha detaylı bir hava dağıtım mühendisliği gerektiğinden bahsetmiştik. Eğer yapılan soğutma konfor amaçlı değil endüstriyel bir ihtiyaç için ise, çok kısa mesafelerde yüksek kapasitede soğutma talepleri ortaya çıkar. Bu durumda, özensiz yapılan hava dağıtımı yeterli kapasitede cihazlar mevcut olsa da beklenenin çok altında sonuçlar doğurur. Verimli bir hava dağıtımı ile istenilen sıcaklıkların her noktada yakalanması mümkündür.
B.5.Antideflektör
Antideflektör kumaş kalınlığından daha büyük çaplardaki mikroperforasyon deliklerinde oluşabilecek sapmaları önler. İnce gözenekli bir ağdan meydana gelir ve difüzörün iç yüzeyini kaplar. Seçim programımız sapmanın meydana gelebileceği durumlarda kullanılmasını önerir ve tasarımlar buna uygun olarak gerçekleştirilir.
C-Perforasyon
Çapı 4 mm ve üzeri olan, lazer makineleri ile oluşturulan perforasyon delikleri ile hava mikroperforasyon deliklerine oranla daha yüksek hızda dağıtılır. Standart yükseklikteki alanlarda ısıtmanın yere ulaştırılması için yeterlidir. İyi filtrelenmeyen sistemlerde, delik çapları nedeni ile kumaş yüzeyinde tıkanma yaşanmasını engeller, ek basınç kaybı oluşturmaz. Perforasyon delikleri de mikroperforasyon delikleri gibi kumaş yüzeyinin istenilen alanında, tekstil kanal boyunca veya belirli bölgelerde uygulanabilir. Delik çapları hava debisi ve hava hızı taleplerine göre belirlenir.
C.1.Perforasyon Cepleri
Kumaş kalınlığından çok daha büyük çaplardaki bu deliklerden tedarik edilen hava, sistem basıncına bağlı olarak hat sonunda kanal yüzeyine dik bir hava yönü izlerken, kanal başlarında belirli bir açı ile kanala paralel hareket etme eğilimindedir. Mevcut basıncın düşük olduğu sistemlerde bu sapmanın engellenmesi için sonik kaynak ile kumaşa sabitlenen cepler kullanılır ve kanal yüzeyine dik hava akışı oluşturulur.
C.2.Ayarlanabilir Perforasyon
Manuel olarak difüzör deliklerinin boyutlarının ve hava debisinin ayarlanmasını sağlar. Perforasyon hattı boyunca yerleştirilen, aynı deliklere sahip ara hareketli ara katman, hava hızı veya değişken kullanım şekline göre perforasyon deliklerinin istenilen düzeyde kapatılmasını sağlar. Seçilen pozisyon dış yüzeydeki cırt cırt ile korunur.
D-Küçük Nozullar
Kumaş kanal yüzeyine sonik kaynaklama ile sabitlenen ve kanal ile aynı malzemeden üretilen küçük kumaş nozullar orta ve uzun mesafeli yönlendirilmiş hava dağıtımı sağlar. Hava atış mesafesi standart perforasyona oranla %25 artar, sapma (defleksiyon) azalır. Küçük kumaş nozullar 20, 30 ve 40 mm olarak üç farklı çapta, endüstriyel ve premium olarak iki farklı çeşitte bulunur.
Kumaş hava dağıtım sistemleri yer aldıkları projelerde belirlenen yangın direnci sınıflarına uyum sağlamalıdırlar. Bu direnç sınıflandırması kumaşların alev taşıma, duman çıkarma ve damlama yapma özelliklerine göre belirlenir. Kumaş kanallarda nozulların zaman zaman plastik malzemeden üretildiğini görmekteyiz. Plastik, yangına karşı kumaştan çok farklı tepkiler veren bir malzeme. Nozul malzemesi belirlenirken, kanalda kullanılan kumaştan farklı bir malzeme ise, sistemin talep ettiği tüm standartlara uyumu sorgulanmalıdır. Aşağıdaki video plastik bir nozul ile kumaş bir nozulun yangın anında yaratabileceği simüle ederek karşılaştırma amacı taşımaktadır.
D.1.Kapatılabilir Nozullar
Küçük nozullar, nozzulların arkasında yer alan perfore bir kumaş bandı ile kapatılabilir. Bu bant iki kumaş katmanı arasında hareket ederek nozulları kapatır veya açar. İstenen nokta belirlendiğinde bant cırt cırt ile sabitlenir. Yarım açık nozullarda hava üfleme yönü farklılık gösterebilir.
E-Büyük Nozullar
Büyük nozullar hem en yüksek atış mesafesine hem de en fazla ayarlanabilir parametreye sahip hava dağıtım uygulamasıdır. Büyük nozullar ile küçük nozullar ve perforasyondan daha uzak mesafelere havayı ulaştırmak mümkündür. Nozulların çapları 80 mm’den başlar ve oluşan ihtiyaca göre büyür. Sıcaklık farkı statik basınçlara bağlı olarak bu mesafe 20 m’nin üzerine çıkabilir.
Nozullar sabit, ayarlanabilir veya yönlendirilmiş olabilir. Her iki nozul tipi de benzer görüntüdedir, ayarlanabilir nozullar 4 kemer ile ± 45° yönlendirilebilir. Tüm parçalar kumaştandır. Debi ayarı için nozulun içine bir damper dikilir.